BORU HATTI İZOLASYON HATA TESPİTİ VE BÜTÜNLÜK TESTLERİ
Dış korozyon, pasif koruma (izolasyon kaplamaları) ve aktif koruma (katodik koruma) yöntemleriyle kontrol altına alınır. Ancak birkaç istisna dışında, %100 etkili bir pasif koruma sağlamak mümkün değildir. Bu nedenle, izolasyon kaplamalarının yetersiz kaldığı bölgelerde korozyonu önlemek için katodik koruma uygulanır.
Kaplama ve katodik koruma, boru hattı korozyonuna karşı temel iki savunma hattıdır. Bu iki sistemin arıza noktaları belirlendikten sonra, boru hattının çevresindeki çukur derinlikleri ile duvar kalınlıklarının (doğrudan ölçümle) tespiti gereklidir.
Bu tür arızaların dolaylı olarak, yer üstünden tahribatsız yöntemlerle belirlenmesi için çeşitli teknikler mevcuttur. Bunlar aşağıda özetlenmiştir:
DCVG – DOĞRUDAN AKIM GERİLİM GRADYANI
DCVG (Direct Current Voltage Gradient), gömülü boru hatlarındaki izolasyon kaplama kusurlarını tahribatsız ve yüzeyden belirlemek için kullanılan bir tekniktir. Bu yöntemle kaplama hatalarının noktasal konumu ve şiddeti belirlenebilir.
Elde edilen bilgiler:
-
Kaplama hatalarının kesin konumu
-
Kaplama kusurunun şiddeti (yaklaşık)
-
Üçüncü taraf yapılar veya diğer katodik koruma sistemlerinden kaynaklanan parazitler
-
DC kaçak akım azaltma sistemlerinin optimum yerleşim noktaları
DCVG yöntemi, etkilenmiş akım sistemleri, galvanik anot sistemleri ve korumasız boru hatları için uygulanabilir.
Uygulama alanları:
-
Tarım arazileri, çöl, orman gibi doğal zeminler
-
Beton veya asfalt altındaki yapılar
-
Endüstriyel tesisler, tank çiftlikleri, şehir içi boru hatları
ACVG – ALTERNATİF AKIM GERİLİM GRADYANI
Bu yöntemde, boru hattına bir verici aracılığıyla alternatif akım sinyali uygulanır. A-Frame cihazı ile yapılan ölçümler sayesinde aşağıdaki bilgiler elde edilir:
-
Boru hattı güzergâhı (metre altı doğrulukla)
-
Her ölçüm noktasında boru hattı derinliği
-
Kaplama kusurlarının tam konumu
Toplanan veriler, CBS (GIS) sistemlerine kolaylıkla entegre edilebilir.
CIPS – YAKIN ARALIKLI POTANSİYEL ARAŞTIRMASI
CIPS (Close Interval Potential Survey), gömülü veya batırılmış boru hatlarının katodik koruma sisteminin etkinliğini değerlendirmek amacıyla kullanılan tahribatsız bir inceleme yöntemidir.
Katodik korumanın etkinliği, borudan toprağa potansiyel farkları ölçülerek belirlenir. CIPS, hem karasal hem de deniz altı boru hatları için uygulanabilir.
CIPS – Kara Boru Hatlarında
Boru hattı güzergâhı boyunca belirli aralıklarla kurulan test noktalarında yapılan potansiyel ölçümleri, hattın tamamını temsil edemeyebilir. Bu sorunun önüne geçmek için, borudan toprağa potansiyel değerleri yaklaşık 2 metrelik aralıklarla ölçülerek detaylı bir harita çıkarılır.
Katodik koruma sistemleri çalışırken yapılan ölçümlerde, IR (Ohm Yasası: V = I x R) hatası oluşabilir. Bu hatayı ortadan kaldırmak için, sistem geçici olarak devre dışı bırakılır ve akım akışı durduktan hemen sonra ölçüm gerçekleştirilir.
CIPS – Deniz / Açık Deniz Boru Hatlarında
Açık deniz boru hatlarında genellikle kurban anot sistemi kullanılır ve bu sistemlerde kesinti yaparak IR hatasını gidermek mümkün değildir. Bu nedenle, ölçümler kesintisiz şekilde (“open-circuit”) yapılır ve uluslararası standartlara uygun olarak değerlendirilir.
Ölçümler, araştırma gemisinin arkasına yerleştirilen bir kablo makarası ve veri kayıt sistemi aracılığıyla gerçekleştirilir. Referans elektrotlar, sonar tow-fish sistemine entegre edilir ve gemideki kayıt ünitesine bağlanarak karadaki uygulamayla benzer bir veri elde edilir.
